Als trainer/coach en systeemdenker kijk ik graag door de bril van de ‘systeemdenker’: het zien van (interactie)patronen en het onderzoek waar ze helpend zijn en waar soms belemmerend. En hoe je daar een zo optimaal mogelijke verhouding in vindt, welke interventies dan helpend zijn en welke juist niet. Daar kan ik uren mee bezig zijn, zo boeiend vind ik dat! Systeemdenken gaat in de context van deze blog over de samenhang tussen wat je kan als persoon in relatie tot het systeem, in mijn geval vaak de werkomgeving, en de wisselwerking daartussen. (Hier valt nog veel meer over te zeggen, maar voor nu laat ik het even hierbij; meer over Systeemdenken kan je hier lezen.)
Sinds een paar jaar ben ik ook gecertificeerd voor het afnemen van de TMA, een mooi instrument dat voor mijn klanten en mij veel meerwaarde heeft omdat het niet zozeer de competenties van iemand meet, maar juist de drijfveren en talenten. De TMA geeft inzicht in waar je drijfveren zitten, waar je van ‘aan’ gaat, of juist op leegloopt. Dat is een mooie ingang om het te hebben over waar voor jou de beste plek is om te werken, welke werkzaamheden voor jou het beste passen, en welke je misschien liever zou vermijden.
Dat klinkt eenvoudig en dat is het soms ook. Even zo vaak is net een stukje ingewikkelder. Drijfveren en talenten die je hebt, zijn niet altijd gewenst in de omgeving waar je opgroeide, waardoor je ze soms niet ontwikkeld hebt en ervan overtuigd kan zijn dat je die talenten niet hebt. Meer over de TMA kan je hier lezen.
In de TMA-terugkoppelgeprekken die ik de laatste tijd geregeld voer, merk ik steeds vaker dat ik vanzelf de link leg tussen de TMA-uitkomsten (‘Waar krijg jij het meeste energie’) en je plek in de organisatie (Welke taken voer je uit, zit je op de juiste plek?).
En hier komt het zo mooi samen! Systeemdenken onderscheidt drie verschillende plekken die je in een systeem kan innemen:
- De aangeboden plek: de plek waar het systeem jou voor vraagt, waar je applaus voor krijgt, wat je best wel goed kan
- De primaire plek: de plek waar je als vanzelf ‘aan’ gaat, waar je veel energie van krijgt, wat je graag doet en goed kan
- De dienende plek: de plek waar je het systeem het beste dient. Dit wordt ook wel de ‘plek der moeite’ genoemd, omdat een plek is waar je iets doet dat tegen de gewoonte van het systeem ingaat
(meer hierover in mijn vorige blog over je plek in organisatie)
De TMA geeft een duidelijk zicht op je primaire plek: waar krijg je de meeste energie en ben je daar ook vaak genoeg? Wat kun je doen om daar vaker te zijn? Van daaruit kun je makkelijk de stap maken naar de aangeboden plek: hoe vaak word je daartoe verleid en wat doet dat met je energie? En tot slot de dienende plek: wat is jouw dienende plek in de organisatie en welke talenten kun je inzetten om daar met zoveel mogelijk energie(behoud) te zijn?
Door de TMA te combineren met Systeemdenken ontstaat er meer gelaagdheid en circulariteit: het is niet meer het ‘probleem’ van het individu dat hij of zij niet zo goed uit de verf komt als ie zou willen, het is ook en misschien wel vooral de wisselwerking tussen beide: het individu en het systeem. Dat brengt ook twee belangrijke elementen samen die maken dat mensen bereid zijn te kijken naar hun eigen functioneren: een positieve blik (de TMA is gebaseerd op de positieve psychologie) en het ‘ontschuldigende’ van Systeemdenken: het gaat niet om wie er ‘fout’ zit, maar om hoe de interactie is en hoe daarover wel of niet gecommuniceerd wordt. Juist die ontschuldigende en positieve blik maken dat er veel diepgang ontstaat en je eerlijk en oprecht kan kijken naar waar iedereen het beste tot zijn of haar recht komt.
Wil je meer weten over hoe je de TMA en Systeemdenken in kan zetten? Ik praat daar graag verder over met je door, geheel vrijblijvend en samen onderzoekend, benader me gerust!
