Systeemdenken
Kijken naar relaties
Wat is systeemdenken?
Systeemdenken is de basis van onze manier van kijken en werken. Systeemdenken kent een aantal uitgangspunten:
- Uitzoomen: Als Systeemdenker helpen we jou om naar je team of organisatie te kijken als naar een geheel of systeem, dat bestaat uit samenhangende delen. Als er in één deel van dat systeem iets gebeurt, heeft dat gevolgen voor de andere delen.
- Circulaire patronen: we kijken vooral naar de interactie en relaties tussen mensen. Als iets één keer gebeurt, dan is dat toeval. Gebeurt het voor een tweede keer, dan is dat al opvallend. De derde keer kun je spreken van een patroon, dat nog vaker en in andere situaties ook voor zal komen (TOP).
- Ontschuldigen: we kijken niet naar ‘Aan wie ligt het dat het zo stroef loopt?’ , maar juist naar de onderlinge relaties en patronen binnen het geheel. Als samenwerken niet het juiste resultaat oplevert is dit vaak het gevolg van een combinatie van factoren die elkaar beïnvloeden en niet van het handelen van één persoon.

- Dieper kijken: we stellen vaak de vraag: “Wat is de goede bedoeling achter het gedrag?” of “Wie zou er het meeste last van hebben als iets wel wordt opgelost?” of “Wie heeft de minste of meeste invloed om iets op te lossen?” Door dit soort vragen te beantwoorden kijk je met een andere blik naar de onderlinge samenwerking.
- Herkaderen: als je je bewust wordt van een vast (denk)patroon, dan is dat vaak de hefboom om anders te kijken en te (be)oordelen.
- Homeostase: elk systeem heeft de neiging om onder druk ‘terug te vallen’ op oude en bekende interactiepatronen. We kunnen dit voorspellen en helpen je je hierop voor te bereiden.
- Kleine, betekenisvolle stappen: wie anders kijkt, kan opnieuw beginnen. We helpen je te denken en werken in kleine, waardevolle stappen. Hierdoor ben je goed in staat om regelmatig en flexibel bij te sturen.
Voordelen systeemdenken
- Je kijkt met een andere blik naar je team en organisatie
- Je geeft iedereen in het systeem een rol en verantwoordelijkheid in het systeem en ont-schuldigt
- Je leert te werken met kleine betekenisvolle stappen als de sleutel voor verandering
- Je gaat concreet aan de slag in het hier en nu

Systeemdenken: hoe werken we
We begeleiden (management)teams bij het vinden en duidelijk maken van versterkende en belemmerende interactiepatronen. Soms zitten patronen in de onderstroom (onderlinge relaties – emoties), soms in de bovenstroom (inhoud – procedures). En vaak in een combinatie van beiden. Als je bereid bent om met elkaar hier naar te kijken, kun je stoppen met jezelf te herhalen. Zodra je dat doet, verandert de hele situatie. Een eerste, kleine betekenisvolle stap kan meteen veel effect hebben.
Wil je Systeemdenken leren in de praktijk? Volg dan onze incompany opleiding of kijk eens bij de leergang.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in onze andere incompany-opleidingen: