Februari 2016

In het tv programma ‘De verwondering’ zegt Ben Tichelaar, schrijver en docent over Dienstbaar Leiderschap, het volgende:

“Je bent hier om te dienen, niet om bediend te worden”

Het is misschien een wat oubollige zin, maar hij zette mij wel aan het denken.

Persoonlijk word ik héél graag ‘bediend’. Zo vind ik het heerlijk als iemand écht naar mij luistert, mij met een liefdevolle blik aankijkt of gewoon een heerlijk kopje koffie speciaal voor mij maakt. Ook houd ik van een sauna of lekker uit eten gaan. Kortom: ik lust er wel pap van! Daarom ben ik een groot voorstander van bediend worden.

Toch staat bij mij dienen óók op de eerste plaats, want ik voel vaak een diepe dankbaarheid als ik ook werkelijk dienstbaar kan zijn. Dan valt alles op z’n plek. Het gaat wat mij betreft wel om de juiste dienst: namelijk één die bij mij past. Daarnaast vind ik het belangrijk dat dienen en bediend worden in evenwicht zijn met elkaar. Juist dát blijkt in de praktijk niet zo gemakkelijk.

Te dienstbaar

De meeste mensen die ik begeleid, hebben vaak jaren lang te veel gediend of dienen op een manier die eigenlijk niet (meer) bij hen past. Ze gaan door omdat ze verder moéten. Onderweg zijn ze zichzelf verloren, vaak veel meer dan goed voor hen is en voor hun werkgever. Loslaten en in vrijheid kiezen blijkt lastig, zeker als je niet weet of het goed komt. Als deze mensen weer leren om zichzelf te laten bedienen, dan herstelt het evenwicht zich. Al doende ontstaat er weer meer vertrouwen in de weg die voor hen ligt.

Te weinig dienstbaar

Natuurlijk kom ik ook mensen tegen die weinig dienend zijn. Niets menselijks is ons vreemd. We laten ons bedienen omdat het kan en omdat het verslavend lekker is. We houden niet van verplichtingen, we kijken een andere kant op en we zien wel wat er van terecht komt, afspraak is geen afspraak en schulden maken is geen probleem. We hebben hiervoor een aantrekkelijke motivatie: “Je leeft tenslotte maar één keer!”. Vaak komen we hiermee weg. Dat is misschien fijn voor ons, maar pijnlijk voor iedereen die daar last van heeft. Want ik ga ervan uit, dat alles met alles samenhangt. In zo’n situatie komt er altijd iemand iets tekort of loopt er iets vast.

Concluderend vind ik de uitspraak van Tichelaar belangrijk en is de algemeen menselijke waarde ervan groot. Maar, hij gaat pas echt spreken als je ‘m persoonlijk maakt. Wat is jouw neiging? Dien jij doorgaans te veel? Of dien je – ergens in je bestaan – te weinig? Of dien je niet meer wat je wilt dienen? Vraag het je zo nu en dan eens af.

Ik wens je toe, dat je op jouw eigen-wijze dienstbaar bent én blijft! Zo niet: doe er wat aan! Rapper Prince Ea zegt het zo:

Maak je eigen pad en laat een spoor achter!